RIJAD WYKŁADA KARTY NA STÓŁ.

RIJAD WYKŁADA KARTY NA STÓŁ.

W najbliższych dniach Saudyjczycy zwołują nadzwyczajne szczyty - Organizacji Współpracy Islamskiej (OWI) i Ligi Państw Arabskich. Skoncentrowane na Gazie, co przesądziło o jednoczesnym przełożeniu szczytu arabsko-afrykańskiego. Spotkania mają służyć przerwaniu spirali przemocy w palestyńskiej enklawie, zapobieżeniu katastrofie humanitarnej i zarysowaniu perspektywy rozwiązań politycznych.

---

W tym kontekście saudyjscy politycy deklarują jasno - rozmowy mające na celu normalizację relacji Królestwa z Izraelem pozostają aktualne, ale ich finalizacja niezmiennie zależy od pokojowego uregulowania kwestii palestyńskiej, wpisanego w szerszy regionalny kontekst. Jest to nawiązanie do sponsorowanego przez Rijad arabskiego planu pokojowego z 2002, oferującego Izraelowi pokój i normalizację, przy powrocie do granic z 1967 i ustanowieniu państwa palestyńskiego. Ale także odniesienie do Porozumień Abrahama. To ogólne ramy, do wypełnienia przez strony konfliktu. Arabia nie zamierza przy tym sięgać po narzędzie naftowe.

---

Szczyty są doraźną reakcją na kryzys w Gazie, próbą zapobieżenia eskalacji i rozszerzeniu konfliktu. Trudno ocenić na ile Rijad jest w stanie narzucić uczestnikom obu szczytów wypracowanie jednolitego stanowiska, korespondującego z podejściem saudyjskim Tym bardziej, że w spotkaniu IOW weźmie udział prezydent Iranu.

---

Uwzględniając narastającą regionalną i międzynarodową solidarność z Palestyńczykami, jak również własną opinię publiczną, Saudyjczycy chcieliby jednocześnie kontynuować zablokowany obecnie proces rozmów nt. nowego strategicznego paktu z USA, pozostający w pakiecie z normalizacją stosunków z Izraelem. Wpisany w kalendarz wyborczy w USA i uwarunkowania sukcesji w Arabii Saudyjskiej. Mający kapitalne znaczenie dla realizacji programu transformacji Królestwa.

---

Na pytanie o gotowość rządu Netanyahu do przewartościowania polityki odpowiedź zasadniczo musi być negatywna. Oczekiwane odnowienie inicjatywy pokojowej w nowych warunkach może natomiast przynieść przerwanie katastrofy humanitarnej w Gazie i zwiększyć naciski międzynarodowe na Izrael. Stający zresztą w obliczu rozliczeń oraz rysowanej przez konserwatywne kraje arabskie (a także USA i Chiny) wizji regionalnej integracji, współpracy i rozwoju. Co więcej. obecnie traci aktualność argument Izraela o niemożliwości negocjowania pokoju z Palestyńczykami, kiedy Gazą rządzi terrorystyczny Hamas.

Krzysztof Płomiński

Polski politolog i dyplomata, urzędnik państwowy, ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Iraku (1990–1996) i Arabii Saudyjskiej (1999–2003).

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1997) oraz Krzyżem Oficerskim (2010) Orderu Odrodzenia Polski.